Microsoft SQL Server , Microsoft tarafından geliştirilen güçlü bir veritabanı sistemidir ve en güncel versiyonlarından biri olan SQL Server 2022, yenilenmiş performans özellikleri ile dikkat çekmektedir.
Bulut ortamları ya da sanallaştırılmış altyapılar üzerinde çalışan Windows sunucular, MS SQL Server’ın yüksek performansını fiziksel donanım seviyesinde hissettirebilecek esneklikte bir ortam sağlar.
Bu yazıda, SQL Server 2022’nin Windows sanal sunuculara kurulumu adım adım anlatılmakta ve kullanıcıya tam bir kurulum rehberi sunulmaktadır.
İlk aşamada sistem gereksinimleri belirlenerek hazırlık süreci tanımlanacak, ardından hem grafik tabanlı arayüz hem de terminal üzerinden kurulum adımları uygulanacaktır.
Son olarak ise sistem yönetimi ve olası hata senaryolarının çözümü gibi konular detaylı şekilde incelenecektir.
Yazının odak noktası, SQL Server 2022’nin özellikle Windows Server 2019 üzerinde nasıl kurulacağına dair ayrıntılı bir açıklama sunmaktır.
Gerekli Altyapılar
SQL Server 2022, hem Windows Server 2016 ve üzeri sürümlerle hem de Windows 10 1607 ve sonrası istemci işletim sistemleriyle uyumlu çalışmaktadır. Donanım gereksinimleri düşük seviyede olsa da, sorunsuz bir kurulum ve yüksek performanslı kullanım için bazı donanımsal kriterlere dikkat edilmelidir.
Bu versiyon yalnızca 64 bit mimariye sahip sistemlerde çalışmaktadır; 32 bit sistem desteği artık sona ermiştir. RAM ihtiyacı Express sürümde en az 512 MB iken, diğer sürümlerde bu değer 1 GB olarak belirlenmiştir. Ancak daha stabil ve hızlı bir deneyim için 4 GB veya daha yüksek bellek kullanılması tavsiye edilir. İşlemci olarak ise minimum 1.4 GHz hızında x64 uyumlu bir CPU gereklidir ve 2.0 GHz üzerindeki işlemciler daha iyi sonuç verir.
Kurulum Öncesi Hazırlık
Sunucu Ortamının Hazırlanması
SQL Server kurulumuna başlamadan önce Windows sunucunuzun hazır durumda olması gereklidir. Eğer yapılandırma sanal bir Windows sunucu üzerinde yapılıyorsa, bilgisayar adı, saat ayarları ve IP konfigürasyonlarının eksiksiz olduğundan emin olun. Ayrıca en son Windows güncellemeleri sisteminize uygulanmış olmalıdır. Bu güncellemeler, yazılımın kararlı çalışması ve güvenlik açıklarının kapatılması açısından önem taşır. Sunucunun domain’e katılıp katılmayacağı da belirlenmelidir – SQL Server, ister domain’e dahil edilmiş sistemlerde ister bağımsız çalışan (workgroup) sistemlerde başarıyla kurulabilir. Eğer domain ortamı tercih edilirse, ileride Active Directory entegrasyonu da mümkün hale gelir. Kurulum öncesinde yapılacak bazı veri taşıma işlemleri için SSH üzerinden MySQL export ve import komutlarının kullanımı da gerekebilir.
Firewall ve Ağ Ayarları
SQL Server kurulumu tamamlandığında, sunucu varsayılan olarak belirli portlardan dış erişimlere açık hale gelebilir. Bu noktada Windows Güvenlik Duvarı ayarlarının elden geçirilmesi önerilir. Özellikle SQL Server’ın kullandığı 1433 TCP portu sistemde otomatik açılmaz. Eğer dış ağlardan veritabanı erişimi planlanıyorsa, bu port için bir güvenlik duvarı kuralı oluşturulmalıdır. Bu işlemle ilgili detaylara, yönetim bölümlerinde ayrıca değinilecektir. Ek olarak, sunucu altyapısında çalışacak diğer servislerin sağlıklı çalışabilmesi adına kullanılan MySQL versiyonu da göz önünde bulundurulmalıdır
Kurulum Adımları
Setup Support Rules
SQL Server kurulum sihirbazı çalıştırıldığında ilk adım olarak Setup Support Rules ekranı açılır. Bu ekran, sistem uyumluluğunu kontrol eden ve gerekli destek dosyalarını yükleyen adımdır. Genellikle bu aşama otomatik şekilde ilerler. Ancak sistemde eksik güncellemeler, disk alanı yetersizliği ya da yeniden başlatma gerekliliği gibi engeller varsa listelenir. Bu listede yer alan her kural “Passed” durumuna ulaşmadan sonraki adıma geçilemez. Eğer herhangi bir uyarı görünmüyorsa bu ekran genellikle doğrudan “OK” ile geçilebilir.
Product Key
Bu adımda, kullanacağınız SQL Server sürümüne bağlı olarak ürün anahtarınızı girmeniz gerekebilir. Ücretsiz olan Developer ya da Express sürümlerinde bu alan önceden doldurulmuş şekilde gelir ve kullanıcıdan bir işlem beklenmez. Ancak ücretli olan Standard veya Enterprise sürümlerinde, kurulumun devam edebilmesi için geçerli bir lisans anahtarı girilmelidir. Anahtar girildikten sonra “Next” butonuna tıklanarak kuruluma devam edilir.
License Terms
Bu adımda, Microsoft’un Yazılım Lisans Koşulları’nı kabul etmeniz istenir. Sözleşme dikkatlice okunmalı ve ardından “I accept the license terms” seçeneği işaretlenerek onay verilmelidir. Ayrıca kullanıcı isterse, kullanım verilerini Microsoft ile paylaşmak için ikinci kutucuğu da seçebilir. Gerekli işaretlemeler yapıldıktan sonra “Next” butonuna basarak bir sonraki aşamaya geçilir.
Microsoft Update
Kurulumun güncel bileşenlerle yapılmasını sağlamak için bu ekranda Microsoft Update hizmeti devreye girer. Eğer sisteminiz internete bağlıysa, “Include SQL Server product updates” kutucuğunu seçerek kurulum sırasında en yeni SQL Server güncellemeleri yüklenebilir. Bu seçeneğin etkinleştirilmesi güvenlik ve kararlılık açısından önerilmektedir. Seçim sonrası sistem kısa bir kontrol daha yaparak kuruluma devam eder.
Feature Selection
Bu bölümde, SQL Server ile birlikte hangi özelliklerin kurulacağı belirlenir. Varsayılan olarak “Database Engine Services” seçilidir. Bunun dışında SQL Server Replication, Full-Text Search, Machine Learning Services gibi bileşenler de eklenebilir. Instance Features başlığı altında sunulan seçeneklerin yanı sıra, Analysis Services ve Reporting Services gibi ek hizmetler de kurulabilir. Sağ tarafta seçilen özelliklerin gerektirdiği disk alanı ve diğer detaylar gösterilir. Yalnızca veritabanı motoru kurulacaksa yaklaşık 1.5 GB, tüm bileşenler kurulacaksa yaklaşık 8 GB alan gereklidir. Seçimler tamamlandıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Instance Configuration
Bu adımda kurulacak SQL Server örneği için bir ad belirlenmelidir. Varsayılan örnek adı “MSSQLSERVER” olarak gelir, bu seçilirse sistem “Default instance” olarak tanımlanır. Birden fazla SQL kurulumu yapılacaksa “Named instance” seçeneği ile özel adlandırmalar kullanılabilir. Küçük sistemlerde genellikle varsayılan örnek tercih edilirken, büyük yapılarda adlandırılmış örnekler önerilir.
Server Configuration
SQL Server servislerinin hangi kullanıcı hesabı ile çalışacağı ve başlangıç türleri bu adımda ayarlanır. Genelde “SQL Server Agent” ve “Database Engine” servisleri için varsayılan NT Service hesapları atanmıştır. Bu hesaplar çoğu kurulum için yeterlidir. Ancak gelişmiş kullanıcılar isterse özel kullanıcı hesapları atayarak yapılandırmayı değiştirebilir.
Database Engine Configuration
Kurulumun bu önemli bölümünde, veritabanı motoru için temel yapılandırmalar yapılır. Arayüzde Server Configuration, TempDB, MaxDOP, Memory gibi sekmeler bulunur. SQL Server 2022 ile birlikte gelen gelişmiş yapılandırma seçenekleri de bu sekmeler üzerinden kontrol edilebilir. Sistem ihtiyaçlarına göre bu ayarlar özelleştirilerek veritabanı performansı en uygun hale getirilebilir.
Authentication Mode
SQL Server’a erişim biçimini belirlemeniz gereken bu ekranda iki seçenek sunulur: sadece Windows kullanıcılarını kabul eden Windows Authentication” ve SQL kullanıcılarının da girişine izin veren “Mixed Mode”. Mixed Mode tercih edilirse, bir SQL Server yöneticisi için parola belirlenmesi zorunludur.
SQL Server Administrators
Bu aşamada sistem yöneticisi atanmalıdır. Bu adım zorunludur çünkü yöneticisiz bir SQL Server kurulumu yapılamaz. Oturum açtığınız kullanıcıyı yöneticilere eklemek için “Add Current User” butonuna tıklayabilirsiniz. Böylece kurulumu gerçekleştiren kullanıcı aynı zamanda SQL yöneticisi olur.
Ready to Install
Yüklemeye geçmeden önce seçilen tüm bileşenler ve yapılandırmaların bir özeti sunulur. Tüm seçimler ağaç görünümünde listelenir. Bu ekran, son kontrollerin yapılması için bir fırsattır. Her şeyin doğruluğundan emin olunduğunda “Install” butonu ile kurulum başlatılır.
Installation Progress
Kurulum başlatıldıktan sonra, seçilen tüm SQL bileşenleri sırayla sisteme yüklenmeye başlar. Bu süreçte yükleme ekranı, hangi adımın tamamlandığını ve toplam süreci anlık olarak gösterir. Kurulum süresi sistem performansına göre değişkenlik gösterebilir.
Completion
Kurulum tamamlandığında, her bileşenin durumu özet ekranında gösterilir. Eğer kurulum başarılı olduysa her bileşenin karşısında “Succeeded” yazısı görülür. Bazı bileşenler kullanıcı tarafından atlandıysa “Skipped” olarak işaretlenebilir. Her şey sorunsuz şekilde kurulduysa “Close” butonuna tıklanarak sihirbaz kapatılır.
Olası Hatalar ve Çözümleri
SQL Server kurulumu sırasında ya da kullanım esnasında ortaya çıkabilecek hataların önceden farkında olmak, müdahale süresini kısaltır ve sistemi daha hızlı devreye almanızı sağlar. Kurulumdan önce sisteminizde .NET Framework 4.7.2 ya da daha yüksek bir sürümün yüklü olması gereklidir; Windows Server 2019 çoğu zaman bu sürümle gelir fakat kontrol ederek gerektiğinde elle yükleme yapılmalıdır. “Configuration Error” gibi kurulum sırasında çıkan hatalar genellikle servislerin düzgün başlatılamamasından kaynaklanır; çözüm olarak sunucuyu yeniden başlatmak, yönetici olarak kurulumu çalıştırmak ve antivirüsleri geçici olarak devre dışı bırakmak tavsiye edilir. “Could not open a connection to SQL Server” şeklindeki Error 40 hatası, SQL servisi kapalıysa, TCP/IP aktif değilse ya da güvenlik duvarında 1433 portu kapalıysa ortaya çıkar; bu ayarların eksiksiz olduğundan emin olun. “Login failed for user” mesajı ise genellikle yanlış parola, SQL kullanıcılarının devre dışı bırakılması veya Authentication modunun yalnızca Windows kullanıcılarına açık olması gibi nedenlerden kaynaklanır; eğer SQL kullanıcılarıyla bağlantı kurmak istiyorsanız Mixed Mode’un açık olduğuna dikkat etmelisiniz. Kurulum sürecinde bu tür hataları erken fark ederek gerekli düzenlemeleri yapmak, SQL Server’ın sorunsuz bir şekilde kurulup işletilmesini sağlar.