SLA Nasıl Sağlanır?
Bugünün dijital altyapısında, veri merkezleri bağlantının her an aktif olacağını taahhüt ediyor. Ancak bu taahhüt, sadece enerji kaynaklarıyla desteklenemez. Asıl kritik unsur, internet trafiğinin güvenli, gecikmesiz ve kesintisiz akmasıdır. Gecikme ya da bağlantı sorunları olmadığında bu taahhütler anlamlı hale gelir. İşte bu yüzden çoklu operatör altyapısı ve operatör bağımsızlık modelleri devreye giriyor. Özellikle hosting hizmetleri ve sanal sunucu altyapıları söz konusu olduğunda, bu bağlantı sürekliliği kullanıcı deneyimi ve sistem güvenilirliği açısından hayati önem taşır.
Veri merkezlerinin sunduğu %99.9 ve üzeri SLA düzeyleri, yalnızca enerji tarafıyla değil; ağ mimarisinin sağlamlığıyla da doğrudan ilişkilidir. Trafiğin kesintisiz ve düşük gecikmeli iletimi, bu hizmet seviyelerinin sürdürülebilirliği için vazgeçilmezdir.
SLA’nın Temel Bileşenleri Nelerdir?
SLA’nın yapısını teknik olarak anlamlandırmak, üç temel ölçüme odaklanmayı gerektirir:
Uptime (Çalışma Süresi): Hizmetin kesintisiz şekilde erişilebilir olduğu zaman dilimi.
Latency (Gecikme): Veri akışının iki nokta arasındaki süresi.
Packet Loss (Paket Kaybı): İletilen verinin hedefine ulaşmadan kaybolduğu oran.
Bu ölçümlerin taahhüt edilen seviyelerde kalabilmesi için, veri merkezinin enerji altyapısının yanı sıra ağ sisteminde de aktif yedeklilik sağlaması gerekir.esi için, veri merkezinin yalnızca elektrik değil; aynı zamanda ağ bağlantılarında da aktif yedeklilik sağlaması gerekir.
| Uptime | Hizmetin erişilebilir süresi | %99.99+ |
| Latency | Veri iletim süresi (ms) | < 50 ms (lokal) |
| Packet Loss | Kaybolan veri oranı | %0.1’den az |
Tek Operatörle SLA Sağlanabilir mi?
Yalnızca bir internet sağlayıcısı üzerinden çalışan küçük veri merkezleri veya operatör bağımlı yapılar, olası bir kesinti durumunda hizmet veremez duruma gelir. Donanım gücünüz ne kadar yüksek olursa olsun, bağlantı trafiği dışa çıkamıyorsa sistem devre dışı kalır. Bu gibi durumlar, SLA kapsamında verilen garantilerin bozulması anlamına gelir.
Asimetrik Routing ile SLA Performansı
SLA sözlerinin pratikte geçerli olabilmesi için, ağ yönlendirmesinin yalnızca sabit değil; esnek ve zekice tasarlanmış olması gerekir. Bu noktada devreye asimetrik routing girer. Yapı, verinin hedefe farklı bir rota üzerinden gidip, geri dönüşte başka bir yoldan ulaşmasını sağlar. Bu yaklaşım, trafik yoğunluğu ve gecikmeye göre en uygun yolların otomatik olarak tercih edilmesini sağlar.
Özellikle birden fazla ISP ile çalışan veri merkezlerinde performansı doğrudan etkiler. Sonuç olarak sistem yalnızca ayakta kalmaz, yüksek verimle ve düşük gecikmeyle çalışır.
Asimetrik yönlendirme, SLA’nın teknik olarak uygulanabilirliğinde kritik rol oynar. BGP optimizasyonları, aktif yedeklilik ve DE-CIX gibi global bağlantı noktalarıyla entegre edildiğinde, hizmetin sürekliliği garanti altına alınmış olur.
Altyapıda Rol Oynayan Kritik Operatörler ve Peering Noktaları
Çoklu ISP yapısında kullanılan omurga operatörleri, SLA performansının temel belirleyicilerindendir. Her biri farklı bir coğrafi veya teknik avantaj sunar.
Türk Telekom, Türkiye’nin en büyük internet omurgasını sunar. Ulusal kapsama alanı ve yüksek çıkış kapasitesi sayesinde, özellikle yurtiçi trafik için kararlılık sağlar.
Cogent, global düzeyde yaygın bir Tier 1 operatördür. Amerika ve Avrupa’daki içerik sağlayıcılara olan doğrudan bağlantıları sayesinde, yurtdışı çıkışlarda düşük gecikme avantajı sunar.
RETN, özellikle Doğu Avrupa ve Rusya trafiğinde öne çıkan yüksek performanslı bir omurgadır. Alternatif rotalar oluşturma açısından önemlidir.
DE-CIX, Türkiye’de İstanbul merkezli bir Internet Exchange (IX) noktasıdır. Operatör bağımsız veri merkezlerinin içerik sağlayıcılarla doğrudan peering yapmasına olanak tanır. Bu yapı, hem yurtiçi hem de yurtdışı trafiğin daha kısa rotalardan yönlendirilmesini sağlar.
Çoklu ISP ile SLA Uyumu Nasıl Güçlenir?
Türk Telekom, TTI, Cogent, RETN, DE-CIX, Gıbırnet ve Turkcell gibi birden fazla operatöre aynı anda bağlı çalışan veri merkezleri, her operatörle ayrı BGP oturumları kurarak ağ trafiğini daha esnek ve kontrollü şekilde yönetebilir. Bu yapı sayesinde, herhangi bir hat kesintiye uğradığında trafik otomatik olarak diğer operatöre yönlendirilebilir. Gecikme yaşanan durumlarda daha kısa ve hızlı rotalar tercih edilerek bağlantı kalitesi artırılır. Aynı zamanda, trafik operatörler arasında dengeli biçimde dağıtılarak yük paylaşımı sağlanabilir. Bu dinamik yönlendirme kabiliyeti, SLA uyumluluğunu hem performans hem de süreklilik açısından güçlendirir.
▪️BGP Yönlendirmesi ile Trafik Yönetimi
BGP yani Border Gateway Protocol, çoklu operatör bağlantılarının efektif biçimde yönetilmesini sağlayan temel protokoldür. Her operatörle ayrı ayrı kurulan BGP oturumları, veri merkezinin hangi trafiği hangi operatörden çıkartacağını belirlemesine imkân tanır. Bu sayede, ağ yöneticileri belirli bir destinasyona en kısa ya da en stabil rotayı seçebilir
▪️Route Optimization Teknikleri
Çoklu bağlantıya sahip olmak tek başına yeterli değildir. Hangi operatör üzerinden geçmenin daha verimli olduğunu analiz edebilmek gerekir. Route optimization yani rota optimizasyonu, bu noktada devreye girer. Gecikme süresi, jitter ve trafik yoğunluğu gibi metrikler düzenli olarak izlenir. Ağ yönetim sistemleri, bu verileri baz alarak trafiği en sağlıklı yoldan iletecek şekilde yönlendirme yapar. DE-CIX gibi peering noktaları bu süreçte stratejik önem taşır çünkü içerik sağlayıcılara doğrudan ulaşmayı sağlar.
▪️SLA Takibi ve Gözlemlenebilirlik
SLA’nın yalnızca sözde değil, sahada da yerine getirildiğini doğrulamak için izleme araçlarına ihtiyaç vardır. Smokeping, gecikme ve paket kaybı gibi verileri uzun vadeli grafiklerle sunarken; MTR ve traceroute gibi araçlar bağlantı rotalarının sorunlu noktalarını tespit etmeye yardımcı olur. Zabbix ya da LibreNMS gibi sistemler, canlı trafik takibi ve alarm sistemiyle hizmet kalitesini izlenebilir hale getirir. Bu izlenebilirlik, SLA raporlamasının şeffaf ve denetlenebilir şekilde yapılmasını sağlar.
Operatör Bağımsız Veri Merkezleri
Türkiye’de SLA odaklı hizmet veren ve çoklu ISP altyapısıyla operatör bağımsızlık prensibini uygulayan birçok veri merkezi bulunmaktadır. Bu veri merkezleri, yalnızca donanım seviyesinde değil; bağlantı istikrarı açısından da üst düzey performans hedefler.
Örneğin, PenDC Bursa lokasyonunda Türk Telekom, Cogent, RETN, TTI, Gıbırnet gibi farklı internet sağlayıcılarını bir arada kullanarak, ağ trafiğini BGP üzerinden esnek şekilde yönlendirme yeteneğine sahiptir. DE-CIX İstanbul’a doğrudan bağlı olması sayesinde içerik sağlayıcılara en kısa rota üzerinden ulaşabilir. Bu yapı, PenDC’nin SLA kapsamında tanımlanan gecikme ve kesintisizlik kriterlerini karşılamasında önemli rol oynar.
Radore, İstanbul’un kalbindeki konum avantajını DE-CIX peering erişimiyle birleştirerek yüksek hızda bağlantı sağlar. Yedekli fiber altyapısı ve gelişmiş DDoS koruma çözümleriyle, kesintisiz hizmet sunumunu hedefleyen işletmelere güvenli bir ortam sunar.
Teknotel, İstanbul’daki veri merkezinde yüksek kapasiteli omurga bağlantılarını BGP ile kontrol ederek trafik yönetimini kendi bünyesinde gerçekleştirmektedir. Operatör bağımsız yapısı sayesinde rotaları anlık analiz ederek SLA hedeflerine uygun yönlendirme yapabilmektedir.
Bu örnek veri merkezleri, çoklu omurga kullanımı, peering politikaları ve bağımsız ağ yönetim yetkinlikleri ile SLA uyumunu kağıt üzerinde değil, operasyonel olarak sürdürülebilir hale getirmektedir.
Operatör Bağımsız Veri Merkezlerinin Kurumsal Faydaları
Operatör bağımsız veri merkezleri; esneklik, düşük gecikme, yüksek performans ve mevzuat uyumluluğu gibi çok yönlü avantajlar sunar. Çoklu ISP desteği sayesinde ağ trafiği en verimli şekilde yönlendirilirken, olası kesintilere karşı otomatik yedekleme ve failover mekanizmaları devreye girer. Aynı zamanda ölçeklenebilir yapısı sayesinde büyüyen işletmeler için altyapı yatırımları daha sürdürülebilir hâle gelir. Fiziksel ve dijital güvenliğe önem veren bu model, KVKK gibi yasal yükümlülüklerin karşılanmasında da önemli rol oynar. Rekabet ortamı sayesinde hem kaliteli bağlantı hem de uygun maliyet avantajı sağlanır.
| Altyapı Esnekliği | Birden fazla ISP ile çalışma imkânı, bağlantı kontrolünü müşteriye verir. |
| Kesintisiz Hizmet | Otomatik failover ile bağlantı kopmalarında yedek hatlar devreye girer. |
| Ölçeklenebilirlik | Yeni operatörler kolayca eklenebilir; altyapı büyüme hızına göre şekillenir. |
| Düşük Gecikme | Rota çeşitliliği sayesinde trafik en kısa ve hızlı yoldan iletilir. |
| Yüksek Güvenlik & Uyumluluk | KVKK gibi regülasyonlara uygun trafik yönlendirme ve veri konumlandırması mümkündür. |
| Maliyet Avantajı | Rekabet ortamı, bağlantı maliyetlerini düşürür; bütçe daha stratejik alanlara aktarılır. |
Kısacası, operatör bağımsız veri merkezleri yalnızca teknik değil, stratejik bir tercihtir. Kurumlara daha fazla kontrol, daha yüksek performans, daha düşük maliyet ve daha fazla esneklik sunar. Günümüzde hem regülasyonlara uyum sağlamak hem de kullanıcı deneyimini üst düzeyde tutmak isteyen işletmeler için, bu yapı artık bir tercih değil, bir gereklilik hâline gelmiştir.